Het is een gegeven dat het aantal ouderen zeer sterk groeit en dat het aantal jongeren afneemt. Hiermee gaat – en is – de samenstelling van onze samenleving aan het veranderen. Deze verandering brengt een aantal consequenties met zich mee. Op zich niet erg, het is immers al lang bekend, maar we moeten ons wel nu gaan voorbereiden op die consequenties. Wat iedereen voorziet, is dat bij ongewijzigd overheidsbeleid de zorgkosten in de volle breedte van de zorg gaan verdubbelen. Nergens hebben we daarover nog keuzes gemaakt. Wel wordt er al door die verwachting van stijgende kosten vanuit elk domein van de zorgfinanciering (gemeenten, zorgverzekeraars en landelijke overheid) al op de rem getrapt als het hun eigen financiering betreft.

Op dit moment zijn de zorgorganisaties nog steeds druk met het afronden van afspraken over de zorgcontractering voor het komend jaar. Tijdens deze contractonderhandelingen worden tarieven bepaald en de maximale omvang van een toegekend budget vastgesteld. Dat de gesprekken hierover op dit moment nog plaatsvinden, laat zien dat de onderhandelingen niet soepel verlopen. Kortgeleden had ik hierover in één week drie gesprekken; één met een gemeente, één  met een zorgverzekeraar en één  met het ministerie van VWS over het vervolg van de DOS-projecten (DomeinOverstijgend Samenwerken) in 2024 (denk hierbij aan zorg voor mensen met een hulpvraag die zich bij ons melden omdat ze iets zelf niet meer kunnen). In deze gesprekken gaat het over geld, of je genoeg levert en of je bij de juiste financier zit. Zo overkwam me het volgende bij deze drie gesprekken; de gemeente veronderstelde dat we mensen met een wat grotere hulpvraag naar de financiering van VWS moesten verwijzen, de zorgverzekeraar deed datzelfde. VWS verzocht mij echter om mensen vooral buiten hun financiering te houden. Dit alles onder dreiging van maatregelen om onze budgetten te korten.

Wat mij overkwam, zie ik als een voorbeeld van het niet meer zo goed weten hoe het wel moet en in een krampstand geraakt zijn door (verwachte) stijgende zorgkosten. Mijn verwachting is echter dat “geschuif” tussen de verschillende financieringen van gemeenten, verzekeraars en VWS niet helpt. Het komt immers nog steeds allemaal uit onze gezamenlijke landelijke “pot”.  En de hulpvraag van iemand is er ook helemaal niet mee opgelost.

Laten we samen op zoek gaan naar echte duurzame oplossingen. Dat begint met mensen te vertellen over hoe onze samenleving verandert en nog verder gaat veranderen. En dan de vraag te stellen hoe ze in hun eigen gemeenschap willen samenleven met die veranderende samenstelling van inwoners. Wij zien van daaruit mooie, hoopvolle veranderingen ontstaan die passen bij zorgzaam samenleven. De door inwoners zelf bedachte oplossingen dragen bij aan vermindering van inzet van professionals die nu en in de toekomst in veel mindere mate beschikbaar zijn en daarmee zorgen voor demping van verdere groei van zorgkosten.

Roeli Mossel
Bestuurder NNCZ