In veel sectoren zien we op dit moment een groei van ZZP’ers (zelfstandigen zonder personeel) en professionals die zich door werkgevers via een bureau laten inhuren. Dit geldt ook voor de zorgsector, waarbij in het westen van Nederland dit nog veel meer aan de orde is dan in de noordelijke provincies.

Regelmatig vraag ik deze professionals waarom ze kiezen voor het werken als ZZP’er of voor een uitzendbureau. Meestal zijn de antwoorden hetzelfde: „Het geeft me ruimte om zelf te bepalen wanneer ik werk en ik heb meer inkomen.” Heel weinig hoor ik het argument dat men het fijn vindt om steeds afwisselend op verschillende plekken te werken. In een arbeidsmarkt van schaarste kan dit goed bestaan, omdat er voor deze groep mensen voldoende aanbod van werk is.

De effecten van deze ontwikkeling zijn dat er steeds meer mensen geen organisatiebinding voelen, niet meegaan met ontwikkelingen binnen een organisatie en alleen gericht zijn op uitvoering van een dienst. De cliëntzorg binnen een dienst wordt overigens goed uitgevoerd, maar een echte relatie voor de langere tijd aangaan met een cliënt en zijn/haar omgeving ontbreekt.

Nachtdiensten

Doordat deze groep kiest om alleen op die momenten te werken die zij passend en prettig vinden, zijn diensten die als minder plezierig ervaren worden, moeilijker in te vullen. Het gaat hierbij om feestdagen, avond-, weekend- en nachtdiensten en de vakantieperiodes. Diensten die in de zorg volop aanwezig zijn, omdat veel mensen afhankelijk zijn van 24 uurs zorgverlening. Hierdoor wordt de belasting van zogenoemde loondienstmedewerkers groter om ook de meer ‘onaantrekkelijke’ diensten uit te voeren.

Een ander effect is dat de kosten van de zorg behoorlijk omhooggaan, zonder dat de vergoedingen hiervoor mee stijgen. Per saldo kan er daardoor minder zorg gegeven worden. Bureaus die medewerkers detacheren/uitlenen verdienen geld dat bedoeld is voor zorg en voor de zorgorganisaties zijn er hogere loonkosten voor het inhuren van ZZP’ers. Voor ons een reden om in de directe zorgverlening niet te werken met ZZP’ers en uitzendkrachten.

Ik voel me als werkgever uitgedaagd om de werkroosters zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de wensen van professionals, waarbij er wat mij betreft altijd een balans gezocht moet worden in voldoen aan wensen van cliënten (bijvoorbeeld wanneer iemand op wil staan) en wensen van professionals. Ik denk dat hierin nog veel meer creatieve oplossingen bedacht kunnen worden dan die we nu toepassen. En uiteraard gun ik iedereen een zo goed mogelijk inkomen. Wat ik me echter wel afvraag is, als je de keuze maakt om je individuele belang vooral te volgen hoe dat voelt terwijl je weet dat cliënten ook in de zomer en in de weekenden een zorgvraag hebben. Hoe staat het met je verantwoordelijkheidsgevoel voor de totale zorg? En wordt er nagedacht over wat effecten kunnen zijn van hogere zorgkosten, ook voor iemand zelf?

Zorgen

De ontwikkeling stemt me erg tot nadenken en tot zorgen. Wat mij betreft draagt het niet bij aan het zoveel mogelijk mensen van de juiste en juiste hoeveelheid zorg te voorzien. Laten we ons samen uitgedaagd voelen om tot betere oplossingen te komen, die dichterbij de wensen komen van iedereen en passend zijn bij de groei van de zorgvraag.

Roeli Mossel
Directeur-bestuurder NNCZ